Kultura organizacyjna w trakcie koronawirusa

26 maja 2020 miałam okazję odpowiadać na Wasze pytanie w temacie “Kultura organizacyjna w trakcie i po koronawirusie” podczas trwającej 60 minut sesji AMA – Ask Me Anything. Padło z Waszej strony aż 19 pytań, na nie wszystkie zdążyłam odpowiedzieć, a i na te, na które odpowiadałam w trakcie spotkania, chciałoby się powiedzieć znacznie więcej. Blog ma to do siebie, że mnie nie ogranicza i tak się rozpisałam, że… postanowiłam podzielić te wszystkie odpowiedzi na 4 części, które będę publikować w ramach cyklu, w osobnych postach :)

1. Kultura organizacyjna w trakcie koronawirusa
2. Kultura organizacyjna po koronawirusie
3. Kultura organizacyjna a ludzie
4. Kultura organizacyjna ogólnie

Zacznijmy od tego, co dotyka nas teraz, a więc wpływu COVID-19 na kulturę organizacyjną firm, często budowaną przez lata.

Kultura organizacyjna w trakcie koronawirusa

1. Jak przekuć obecną sytuację w lepszy/szybszy rozwój kultury organizacyjnej? Czy to możliwe? / Czy obecna sytuacja sprzyja promocji kultury organizacyjnej firmy, a może nawet zbudowaniu jej?

Każda organizacja (podobnie, jak każdy z nas) posiada swoją kulturę. W przypadku firm kultura organizacyjna to zbiór norm, wartości i przekonań, które powinny być wspólne dla wszystkich pracowników. Winston Churchill mawiał: “Nigdy nie trać dobrego kryzysu”. Podążając za słowami wybitnego stratega i polityka, a także odpowiadając na pytanie, a właściwie jego drugą cześć, powiem “tak”. To nie tylko możliwe, aby wykorzystać obecną sytuację do rozwoju bądź ulepszenia kultury organizacyjnej, to wręcz okazja, której nie wolno zmarnować!

Obecna sytuacja weryfikuje kulturę organizacyjną niczym papierek lakmusowy. Właśnie teraz organizacje doświadczają momentu, w którym deklarowane wartości się urzeczywistniają lub nie. Jest to z pewnością czas, kiedy możemy pokazać troskę o pracownika poprzez regularną i transparentną komunikację, inicjatywy dla pracowników podejmowanie w trakcie izolacji, zaangażowanie w działania pomocowe, zainteresowanie się ich sytuacją, pomoc w zorganizowaniu przestrzeni do pracy w domu lub wsparcie mentalne. 

To czas, kiedy możemy sprawdzić czy kultura pożądana jest tożsama z rzeczywistą, czyli taką, jaką odbierają pracownicy. Wspólnie można wyznaczyć nowy kurs i wprowadzić szereg działań, które pozwolą firmom przybliżyć się do miejsca, w którym chcą być. Pamiętaj, że wiele aspektów, nie tylko związanych z kulturą organizacji, weryfikuje się właśnie w kryzysie. 

2. Jak zabezpieczyć kulturę organizacyjną przed wpływem COVID-19? A może ją zmienić?

Pandemia zweryfikuje dotychczasowy sposób działania. Wymusi nowe technologie, nowe procesy, nowe przywództwo. Wszystko to wpłynie na kulturę organizacyjną. Czy powinniśmy się przed tym bronić? Powiedziałabym raczej, że powinniśmy wykorzystać ten czas na weryfikację, adaptację i usprawnienia, na które od dawna brakowało czasu, budżetu lub świadomości, że są potrzebne. 

Kultura organizacyjna nie może pozostać “sztywna” i niezmienna w dobie zmieniającej się tak bardzo rzeczywistości. W ostatnich dekadach nic bardziej nie tąpnęło dotychczasowym sposobem działania wielu firm niż właśnie COVID-19 i o ile możemy wyznawać wciąż te same wartości, ich sposób reprezentowania i wyrażania się zmieni. Jeśli naszą wartością jest otwartość, musimy nauczyć się jak ją pielęgnować i wcielać w codzienne funkcjonowanie, kiedy pozostajemy w izolacji i musimy nauczyć się nowego sposobu komunikowania się w ogóle.

Praca zespołowa również nabierze innego wymiaru w nowej rzeczywistości – kontakt bezpośredni został zastąpiony wirtualnym. Możliwość zespołowej pracy w jednej sali przy tablicy wyparły wirtualne narzędzia. Stajemy się bieglejsi w nowych rozwiązaniach technologicznych, a to być może przekuje się w kolejną wartość.

Jeśli przyjrzymy się wartościom wielu firm, to zapewne znajdziemy te powtarzające się. Do najczęściej spotykanych możemy zaliczyć: zabawę, kreatywność, innowacyjność, zaufanie, szacunek, kunszt pracy, troskę czy odwagę. I choć wartości są podobne, każda z firm rozumie je i wciela je w nieco inny sposób. Obecna pandemia wpłynie zatem nie tyle na wartości, co właśnie na sposób ich implementacji.

3. Czy duże firmy wprowadziły jakieś ciekawe zmiany w swoim działaniu, które warto byłoby również zastosować w małych firmach i organizacjach?

Praktyki, z którymi się spotkałam to przede wszystkim zadbanie o komfort pracowników podczas pracy w domu i zapewnienie im w miarę możliwości ergonomicznego miejsca pracy poprzez wypożyczanie foteli obrotowych, monitorów, laptopów, również dla dzieci w wieku szkolnym do nauki online. 

Firmy stały się bardziej tolerancyjne na elastyczne godziny pracy – dało się zaobserwować większe zorientowanie na rezultat niż oczekiwanie, że pracownik spędzi przed komputerem regulaminową ilość godzin “od do”.

Wprowadzone zostały dodatkowe kanały komunikacji informujące o bieżących doniesieniach, wprowadzanych zmianach oraz kolejnych krokach, regularne mailingi, sesje z senior managementem odpowiadające na pytania pracowników, platformy online do zadawania pytań dotyczących panującej sytuacji.

Ponadto wiele firm zorganizowało szereg zajęć, które miały pomóc pracownikom w przetrwaniu tego bądź co bądź niełatwego czasu:

• mistrz pracy zdalnej – osoba, która pomagała innym w efektywnym zorganizowaniu pracy zdalnej
• zajęcia dla dzieci online – edukacyjne, fakultatywne
• treningi fitness z trenerem online
• wsparcie psychologów
• pomoc w napisaniu CV oraz przygotowaniu się do rozmów rekrutacyjnych dla osób z rodziny, które straciły pracę 
• liczne konkursy 
• webinary oraz szkolenia online
• udostępnianie zdjęć i krótkich filmów z życia pracowników, przedstawiające ich hobby, czas wolny, pracę w warunkach domowych (z dziećmi, zwierzętami, w ogrodzie itp.)
• spotkania integracyjne online: codzienna kawa, lunch, wspólna celebracja sukcesu projektu, czas na zespołowe gry online
• sesje online, podczas których pracownicy opowiadali o swoich pasjach (dalekie wyprawy, domowa produkcja nalewek, nurkowanie)
• w firmie GFT, gdzie obecnie pracuję, były nawet 15-minutowe pokazy kulinarne, podczas których pracownicy mogli zaprezentować przygotowanie wybranego dania :)

Kolejne części z tego cyklu już wkrótce ;)